Navigation Menu
Cmentarz 27 grudnia 1939

Cmentarz 27 grudnia 1939

  • Autor: Rafał Czerwonka
  • Data utworzenia: 12 grudnia 2013
  • Kategoria: ,
  • Adres: ul. 27 grudnia, osiedle Wawer, Warszawa - Wawer, Polska

Symboliczny cmentarz przy ulicy 27 grudnia jest miejscem upamiętniającym zbrodnię dokonaną przez hitlerowców w dniu 27 grudnia 1939r. To najbardziej znane miejsce pamięci mieszkańców Wawra bowiem dotyczy największej tragedi na tych terenach. Zginęło tutaj 107-miu niczemu winnych mężczyzn.

Na tablicy informacyjnej przy wejściu na plac straceń umieszczono taki napis:

„W tym miejscu rankiem 27 grudnia 1939 roku hitlerowcy rozstrzelali 107 mężczyzn, którzy zostali nocą wywleczeni ze swoich domów, aresztowani na stacji PKP Wawer, pojmani na ulicy. Doprowadzono ich na ul. II Poprzeczną 3, gdzie pod dowództwem dwóch oficerów niemieckich, płk Maxa Daume i mjr Fryderyka Wilhelma Wentzla odbył się sąd doraźny, który skazał 120 aresztowanych na karę śmierci. Wyrok był odwetem hitlerowców za przypadkowe zastrzelenie dwóch niemieckich feldfebli przez pospolitych, zbiegłych z więzienia przestępców, w czasie legitymowania ich w restauracji Antoniego Bartoszka przy ul. Rubinowej w Wawrze. Właściciela lokalu Niemcy zastrzelili a ciało powiesili przy drzwiach restauracji. Skazanych ustawiano dziesiątkami, twarzą do płotu, nakazywano odkryć głowy, uklęknąć i wtedy padały strzały. Ostatnią dziesiątkę ułaskawiono, aby pogrzebali pomordowanych. Z pogro-mu cudem ocalało kilku skazanych. Wśród rozstrzelanych znalazło się 85 miesz-kańców Wawra i Anina oraz 22 osoby z innych miejscowości. Byli wśród nich Po-lacy, Żydzi, Rosjanin i dwóch obywateli USA. Od kwietnia do czerwca 1940 roku ekshumowano ciała pomordowanych. Przewieziono je na Cmentarz Ofiar Wojny przy Kościuszkowców, do grobów rodzinnych na Cmentarz w Zerzeniu, Cmentarz Bródnowski, Cmentarz Żydowski. – Cześć ich pamięci.”

 

Przy wejściu na teren cmentarza znajduje się tabliczka z napisem:

Miejsce pamięci narodowej uświęcone krwią 107 mieszkańców Wawra i Anina rozstrzelanych przez zbrodniarzy hitlerowskich w dniu 27 grudnia 1939. Cześć ich pamięci.

W środkowej części cmentarza znajduje się znicz z napisem: „Poległym a Niezwyciężonym”.

 

Ciekawostka

Pomnik został zaprojektowany przez Ewę Śliwińską i postawiony w 1944 roku. Po bokach cmentarza – pomnika znajdują się dwie monumentalne rzeźby Józefa Gazego przedstawiające „Polonię” i „Bojownika z faszyzmem”. Na obydwu cokołach tych rzeźb wymienione zostały imiona i nazwiskami wszystkich ofiar zbrodni. W tylnej części cmentarza znajduje się 96 krzyży i 11 macew.

 

Galeria zdjęć:

Napisz komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Facebook

Get the Facebook Likebox Slider Pro for WordPress